Ốc đảo mùa hè, đọc lại thơ Lưu Quang Vũ

Một mùa hè 2016 ngột ngạt với những câu chuyện thời cuộc.

Điều hòa thì lạnh, nhưng không thể nào có được hương vị trong lành của không khí.

Ngoài đường thì bụi bặm, đến nỗi chạy xe giữa thành phố mà cảm thấy khó thở, khó thở…như muốn nín thở…Khứu giác muốn nổ tung khi không thể nào tìm được một hương thơm tự nhiên giữa dòng phố, Đà Nẵng của tôi bỗng chật hẹp cho những giấc mơ…

Một giấc mơ ở trên núi, ăn rau, ngắm khỉ, dí gà, chọc chó, đọc thơ, ngồi thiền…để được tận hưởng cái hương vị xanh xanh của mùa hè, để được thấy chú ve nhỏ của những ngày đã cũ.

Chú ve biết đọc thơ, những câu thơ Lưu Quang Vũ, nhà biên kịch mà tôi yêu thích.

Chú ve biết hát, bài hát trong trẻo như gió nhẹ, như tiếng chim reo ngoài ô cửa, lúc bình minh vừa thức dậy

Chú ve biết lắng nghe, hơi thở của mùa hè

Có những lúc tâm hồn tôi rách nát
Như một chiếc lá khô như một chồng gạch vụn
Một tấm gương chẳng biết soi gì
Một đáy giếng cạn không một hốc mắt đen sì
Trời chật chội như chiếc lồng trống rỗng
Thành phố đầy bụi bặm
Những mặt người lì nhẵn chen nhau.

Tôi biết làm gì tôi biết đi đâu
Yếu đuối đến cộc cằn thô lỗ
Tôi xấu xí mù loà như đứa trẻ mồ côi
Tình yêu trong lòng tôi chẳng ích lợi cho ai
Những gì mọi người cần, tôi chẳng thiết
Tôi khao khát yêu người
Mà không sao yêu được
Cuộc đời như một núi giây thừng bẩn thỉu rối ren
Tôi chán cả bạn bè
Mấy năm rồi họ chẳng nói được câu gì mới
Tôi bỏ ra đi, họ ngồi ở lại
Tôi đi một mình trong phố vắng ban đêm

[Có những lúc, 1972]

Mảnh vườn em, một trong những giai đoạn thơ đẹp và yên bình nhất của Lưu Quang Vũ, với tập thơ “Vườn trong phố”, buổi chớm nở của một tâm hồn nghệ sĩ:

[Mảnh vườn em, 1967]

Nơi đêm khuya vọng lại tiếng còi tàu
Bỗng nhớ xa xôi những miền đất nước
Nơi bài hát lên đường ta hẹn ước
Nơi góc vườn ta để quên chùm hoa…

Nơi vòm lá rì rào xao động cơn mưa
Quả ngọt chín khi mùa ve lại đến

[Mảnh vườn em, 1967]

Mảnh vườn em vẫn là mảnh vườn xanh
Nơi ban đầu lòng ta ươm tổ mật
Nơi ta hái những chùm thơ thứ nhất
Nơi thu sang mây trắng vẫn bay về.

Nếu được chọn lựa, giữa chăn ấm nệm êm, hay lúc bình minh tỉnh giấc, dụi mắt thấy một mảnh vườn xanh ngắt vẫy chào ?

Mọi lý thuyết chỉ là màu xám

Chỉ cây đời mãi mãi xanh tươi

Chim én bay trên nóc nhà xa
Sau cuộc đời này một cuộc đời mới nữa
Nơi không có lo âu buồn khổ
Con người được nghỉ ngơi ở giữa con người
Anh đưa em đi hết ánh trăng này
Một dòng sông khác một vầng trăng khác
Một bài ca rì rầm trên cỏ mát
Một nụ cười mới gặp đã thân yêu
Hay chỉ giấc mơ của những buổi chiều
Chiến tranh, khổ nghèo, cái chết
Vượt lên những vách tường chật hẹp
Một chân trời xanh biếc lúc hoàng hôn ?

Một con đường thăm thẳm dẫn về em
Anh thương nhớ trong tận cùng ước vọng
Một mùa hạ anh chưa tới được
Một thành phố xanh một bến bờ xanh…

[Một thành phố khác một bến bờ khác, 1989]

 

[Bao bài ca xáo trộn trong tôi] Bài này trong tập Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi

Bao bài ca xáo trộn trong tôi
Có tiếng khóc của con chim gẫy cánh
Tiếng đau rên của ngôi nhà đổ sập
Tiếng con thuyền không về được bờ quen
Tiếng mưa rơi trên ngọn cỏ yếu mềm…
Nhưng đêm hội này, chỉ một lần tôi được hát
Chỉ sống một cuộc đời giữa vô cùng năm tháng
Chỉ một lần gặp bạn, bạn yêu thương
Chẳng muốn kỷ niệm về tôi là một điệu hát buồn
Tôi chọn bài ca của mùa hạ nắng
Tôi chọn bài ca của người gieo hạt
Hôm nay là mầm, mai sẽ thành cây
Khổ đau dẫu nhiều, tôi chọn niềm vui
Là suối mát lòng tôi gửi bạn
Một cuộc đời – một bài ca duy nhất
Tôi chẳng muốn điệu hát buồn là kỷ niệm về tôi.

Đêm hè đọc lại thơ Lưu Quang Vũ, 15.07.2016